Στο κλασσικό έργο του Ντοστογιέφσκι "Έγκλημα και τιμωρία" εκτυλίσσεται ο παρακάτω διάλογος όταν η Ρομάνοβνα, αδελφή του Ρασκόλνικοφ, πληροφορείται ότι ο αδελφός της είναι κλέφτης και φονιάς.
‐ Είναι αδύνατον!! Μουρμούριζε με χλωμά, νεκρωμένα χείλη και η ανάσα της κοβόταν. Είναι αδύνατον, δεν υπάρχει καμιά, ούτε η παραμικρή αιτία, κανένας λόγος δεν υπήρχε να… Είναι ψέμα, ψέμα!
‐ Λήστεψε, τι άλλη αιτία θέλετε;
‐ Είναι αδύνατο να του πέρασε μια τέτοια σκέψη από το μυαλό, εσείς τον ξέρετε, τον είδατε, έτσι δεν είναι; Είναι ποτέ δυνατό να είναι κλέφτης;
Ο Σβιντριγκάιλοφ, της απάντησε: Υπάρχουν, Ρομάνοβνα, χιλιάδες περιπτώσεις και εκατομμύρια συνδυασμοί μέσα στον άνθρωπο.
Πράγματι, είναι να απορεί κανείς με τον άνθρωπο και μ’ αυτό που ονομάζουμε χαρακτήρα, ιδιοσυγκρασία, ψυχοσύνθεση. Ο ίδιος άνθρωπος που έκανε το καλό, είναι σε θέση, κάτω από άλλες συνθήκες, να διαπράξει το χειρότερο, όπως έκανε ο πρωταγωνιστής του παραπάνω αποσπάσματος, που ταυτόχρονα φονιάς και ευεργέτης. Βέβαια, ακούγοντας μια τέτοια ιστορία ίσως σκεφτόμαστε και τους εαυτούς μας πως αν και είμαστε άνθρωποι με ελαττώματα και ατέλειες, σε καμιά περίπτωση δεν θα φτάναμε στο σημείο να διαπράξουμε μια τόσο αποτρόπαιη πράξη. Κατά βάθος, οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν τους εαυτούς τους καλούς. «Δεν έχω κλέψει, δεν έχω σκοτώσει, δεν έχω πειράξει ούτε μυρμήγκι στη ζωή μου», είναι μια πρόταση που ακούμε να εκφέρεται με ευκολία από τα χείλη πολλών ανθρώπων.
Τι ισχύει στην πραγματικότητα για τον άνθρωπο; Είναι από τη φύση του καλός; Γεννιέται καλός; Έχει μέσα του το καλό και το κακό; Ή μήπως είναι το περιβάλλον που τον διαμορφώνει ανάλογα;
Οι δύο θεωρίες
Α) «Δίδαξέ τον και θα γίνει καλός»
Ο άνθρωπος κατά τη γέννησή του είναι tabula rasa, δηλαδή άγραφος πίνακας. Αν του διδάξεις το καλό θα γίνει καλός. Αν του διδάξεις το κακό, θα γίνει κακός. Όλα εξαρτώνται από τις εμπειρίες, τις ιδέες, τις γνώσεις, τις αρχές που θα του διδάξουν. Το φιλοσοφικό αυτό ρεύμα ονομάζεται «εμπειρισμός» με βασικό εκφραστή του τον Τζον Λοκ (1632‐1704).
Αποτέλεσμα: ο εμπειρισμός δοκιμάστηκε. Το σχολείο, η πρώτη ουσιαστική εμπειρία γνώσης και αρετής δεν μπόρεσε να κατευθύνει και να πλάσει άρτιους και καλούς ανθρώπους, όπως και γενικότερα όλη η εκπαίδευση σε όλες της τις διαβαθμίσεις. Άνθρωποι μορφωμένοι φέρουν με την υπογραφή τους ευθύνη διαχρονικά και διιστορικά για τα περισσότερα δεινά της ανθρωπότητας (πόλεμοι, λιμοί, οικονομική ανέχεια, ηθική κατάπτωση).
Β) «Ο άνθρωπος γεννιέται καλός, άφησέ τον να μεγαλώσει ελεύθερα» (Jean‐Jacques Rousseau «Αιμίλιος ή περί αγωγής» 1762). Αποτέλεσμα: ο άνθρωπος αφέθηκε ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει. Διαχρονικό το σύνθημα «ζήσε ελεύθερος, ζήσε τώρα». Η αποτυχία όμως εμφανής και σ’ αυτή τη θεωρία. Ανηθικότητα, ξεπεσμός, διάλυση του οικογενειακού ιστού, εγκληματικότητα, σεξουαλικά νοσήματα, όλα αυτά στα πλαίσια της απελευθέρωσης του ανθρώπου από κάθε φραγμό.
Η απάντηση του Λόγου του Θεού
«…οι νεκροί»
Αναπάντεχη και δυσάρεστη συνάμα αυτή η διαπίστωση. Αυτά όμως είναι τα λόγια του Ιησού Χριστού για τον άνθρωπο.
«Ένας άλλος μάλιστα από τους μαθητές του είπε σ' αυτόν: Κύριε, επίτρεψέ μου πρώτα να πάω και να θάψω τον πατέρα μου. Και ο Ιησούς τού είπε: Ακολούθησέ με, και άφησε τους νεκρούς να θάψουν τους δικούς τους νεκρούς». (Ματθ. η’ 21‐22)
Νεκροί; Δηλαδή όποιος βρίσκεται μακριά από τον Ιησού Χριστό είναι (πνευματικά) νεκρός;
«Ο λαός μου χάνεται από έλλειψη γνώσεως» (Ωσηέ δ’6)
Ο άνθρωπος αγνόησε τον Δημιουργό του και πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων τις οδηγίες του. Ο Λόγος του Θεού μας αναφέρει:
α) δεν υπάρχει κάτι καλό μέσα μας (Ρωμ. ζ’18)
β) είμαστε από τη φύση μας τέκνα οργής (Εφεσ. β’3)
γ) η ανθρώπινη καρδιά είναι διεφθαρμένη (Ιερ. ιζ’9)
δ) ενώ θέλουμε να κάνουμε το καλό κάνουμε το κακό (Ρωμ. ζ’ 18)
Η αλήθεια ως Πρόσωπο
Ένα πρόσωπο που είναι το μοναδικό στην ιστορία που ισχυρίστηκε για τον εαυτό του ότι είναι Η ΑΛΗΘΕΙΑ. Είναι ο Ίδιος ο Θεός που κατέβηκε εδώ στη γη λαμβάνοντας μορφή δούλου. Είναι Αυτός που μπορεί να αναστήσει το νεκρό άνθρωπο «Και εσάς όντας νεκρούς διά τας παραβάσεις και τας αμαρτίας εζωοποίησεν» (Εφ. β’1)
Πώς θα γίνω ζωντανός;
Οι 2 + 1 προϋποθέσεις
α) Μετάνοια
«Διότι η κατά Θεόν λύπη γεννά μετάνοιαν προς σωτηρίαν αμεταμέλητον» (Β’ Κορ. ζ’10), «Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου, και δεν είμαι πλέον άξιος να ονομασθώ υιός σου» (Λουκ. ιε’21)
β) Πίστη
Στη λυτρωτική θυσία του Υιού του Θεού στο σταυρό του Γολγοθά «Αληθώς, αληθώς σας λέγω ότι ο ακούων τον λόγον μου και πιστεύων εις τον πέμψαντά με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν δεν έρχεται, αλλά μετέβη εκ του θανάτου εις την ζωήν». (Ιωάν. ε’24)
γ) Αναγέννηση
Καθώς λοιπόν ο άνθρωπος μετανοεί για τις αμαρτίες του και πιστεύει ότι ο Ιησούς Χριστός πήρε τη θέση του στο σταυρό του Γολγοθά τότε ο Πατέρας ο Ουράνιος διενεργεί μέσα στον άνθρωπο την αναγέννηση. «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, όστις κατά το πολύ έλεος αυτού ανεγέννησεν ημάς εις ελπίδα ζώσαν διά της αναστάσεως του Ιησού Χριστού εκ νεκρών» (Α’ Πέτρ. α’3), «εάν τις δεν γεννηθή άνωθεν δεν δύναται να ίδη την βασιλείαν του Θεού» (Ιωάν. γ’3)
Εκατομμύρια συνδυασμοί, μία Αλήθεια, ένα Πρόσωπο, ο Ιησούς Χριστός.
ΛΟΥΚΑΣ ΠΟΖΙΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου